150 letnia Jadzia trafi do SPA!
… dodajmy -konserwatorskiego SPA!
Taka armata w Polsce jest tylko jedna! Wyprodukowana blisko 150 lat temu jako broń, przez pewien czas najprawdopodobniej służyła… bezpieczeństwu żeglugi. Dziś ten wyjątkowy eksponat jest w trakcie renowacji, która zostanie przeprowadzona dzięki współpracy z właścicielem Terminalu LNG.
Mimo, że obecnie Fort Gerharda, w którym znajduje się Muzeum Obrony Wybrzeża jest niedostępny od strony lądowej, to prace w muzeum idą pełną parą.
Fotograficzny cymesik- zdjęcie wykonane w styczniu 1911 roku. Bateria armat C/ kalibru 9cm na terenie dzisiejszego Portu Wojennego w Świnoujściu. Na pierwszym planie baraki stoczni i dumni artylerzyści z 2 Pułku / 1 Pomorskiego/ Artylerii Pieszej im. von Hindersina przy armatach sytemu Kruppa
Na drugim planie Wybrzeże Władysława IV, z budynkiem, który dziś jest siedzibą Muzeum Rybołówstwa.
Jest to możliwe między innymi dzięki temu, że Mecenasem Muzeum Obrony Wybrzeża jest Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Porozumienie obowiązuje od początku 2023 roku. Warto dodać, że spółka wspiera fortową inicjatywę od wielu lat.
Unikatowy eksponat
Mimo problemów z komunikacją do fortu, muzeum ma w bieżącym roku zapewnione środki między innymi na renowację kolejnego unikatu – armaty 8,4 cm wz. 1881.
Działo jest jedną z pierwszych konstrukcji ładowanych od tyłu, wykonanych z nowoczesnych stopów stali. Zamek armaty ryglowany jest przy pomocy zamka ślimakowego. To jedyna tego typu armata zachowana w polskiej kolekcji muzealnej. Armata ma swoje imię- pracownicy muzeum nazywają ją Jadzia, bo informacje o tym, że stoi w stodole przekazała właśnie Pani Jadzia.
– Fortowe muzeum to prawdziwe muzeum unikatów! – mówi Piotr Kucharski – W ciągu najbliższych dwóch lat przejdzie profesjonalną renowację. W tym roku przygotowujemy dokumentacje i fachową konserwację. W przyszłym roku mamy nadzieję, że uda się przywrócić Jadzi dawny blask i wyposażyć ją w nowe, ale oczywiście pochodzące z epoki koła.
W służbie latarni morskiej
Z armatą związana jest jeszcze jedna ciekawostka. Przez pewien czas działo pełniło najprawdopodobniej funkcję armaty salutacyjnej przy Latarni Morskiej. Na przełomie XIX i XX wieku, gdy na morzu była mgła i światło latarni morskiej było niewidoczne, używano do ostrzegania o zagrożeniu specjalnych buczek albo armaty! Takie rozwiązanie funkcjonowało na wybrzeżu Bałtyku między innymi na Helu. Nota bene używano tam niemal identycznej armaty, jak Jadzia i doszło tam do katastrofy, zakończonej śmiercią latarnika przez wybuch prochu.
Przypomnijmy, że Fortowe muzeum i Królowa Jasności – Latarnia Morska od 13.04.2023 dostępne są tylko od strony wody (bilety na rejsy można kupić na stronie www.adler-schiffe.pl). Decyzją Wojewody Zachodniopomorskiego ulica Ku Morzu jest czasowo zamknięta – trwają starania, by ten stan rzeczy zmienić.
GAZ-SYSTEM jest spółką strategiczną dla polskiej gospodarki. Odpowiada za przesył gazu ziemnego, zarządza najważniejszymi gazociągami w Polsce oraz jest właścicielem Terminalu LNG im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Świnoujściu.
Spółka zapewnia bezpieczeństwo energetyczne Polski, przyczyniając się do rozwoju europejskiego rynku gazu. Wszystkie inwestycje GAZ-SYSTEM są prowadzone z zastosowaniem nowoczesnych technologii i systemów zabezpieczeń oraz z poszanowaniem środowiska naturalnego i praw wszystkich interesariuszy.
Firma GAZ-SYSTEM S.A. wraz z Muzeum Obrony Wybrzeża realizuje projekt „Twierdza Świnoujście – zabytki, przyroda i ludzie. Edycja 2023”