Wir polarny uderzy w Europę – zjawisko, które warto obserwować
Na początku marca stratosferyczny wir polarny przesunie się w stronę Europy, powodując ekstremalny spadek temperatury w górnych warstwach atmosfery. Nad Polską, na wysokości około 50 km, termometry mogą wskazać nawet -80 stopni Celsjusza. Choć na powierzchni ziemi nie odczujemy drastycznego ochłodzenia, pojawią się niezwykłe zjawiska atmosferyczne.
Spis treści
Czy stratosferyczny wir polarny oznacza mroźną zimę w Polsce?
Na szczęście nic nie wskazuje, aby wir polarny przyniósł siarczyste mrozy przy powierzchni ziemi. Główne zmiany temperatury będą dotyczyć stratosfery, gdzie zwykle panuje temperatura około -50 stopni. Tak niskie wartości są efektem przesunięcia się wiru polarnego bardziej w stronę Europy niż Ameryki Północnej, co zdarza się stosunkowo rzadko.
Niezwykłe zjawisko na niebie – obłoki perłowe
Choć na ziemi nie odczujemy spadku temperatury, na niebie możemy zobaczyć Polarne Chmury Stratosferyczne, zwane również obłokami perłowymi. Te rzadkie chmury różnią się od tradycyjnych, ponieważ powstają w warstwie ozonowej na skutek ekstremalnie niskich temperatur.
Jak rozpoznać obłoki perłowe?
- Pojawiają się na wysokości 20-30 km nad powierzchnią ziemi.
- Są zbudowane z kryształków lodu oraz związków chemicznych, takich jak kwas siarkowy i azotowy.
- Odbijają światło słoneczne, tworząc tęczowe refleksy widoczne o świcie i zmierzchu.
- Można je porównać do plam benzyny na wodzie.
Najczęściej obserwuje się je na dalekiej północy – w Skandynawii, na Alasce, w Kanadzie i na Syberii, a także nad Antarktydą, gdzie występują największe dziury ozonowe. W marcu jednak ich pojawienie się nad Polską będzie znacznie bardziej prawdopodobne.
Czym jest stratosferyczny wir polarny?
Wir polarny to obszar bardzo zimnego powietrza i niskiego ciśnienia, który tworzy się w stratosferze – warstwie atmosfery znajdującej się między 10 a 50 km nad powierzchnią Ziemi. Jest to zjawisko charakterystyczne dla zimowych miesięcy, kiedy różnice temperatur między biegunem a niższymi szerokościami geograficznymi są największe.
Jak powstaje wir polarny?
- W wyniku siły Coriolisa, związanej z rotacją Ziemi.
- Na skutek różnicy temperatur między regionami polarnymi a cieplejszymi szerokościami geograficznymi.
- Wokół biegunów tworzy się prąd strumieniowy – silny wiatr wiejący z zachodu na wschód, który zatrzymuje zimne powietrze w obrębie koła podbiegunowego.
Jakie zagrożenia niesie wir polarny?
Choć tym razem wir polarny nie spowoduje ekstremalnych mrozów na powierzchni ziemi, w przyszłości może wpłynąć na pogodę, prowadząc do:
- Nagłych fal mrozów w Europie.
- Zwiększonego ryzyka burz śnieżnych i oblodzeń.
- Zmian w cyrkulacji atmosferycznej, wpływających na długoterminowe prognozy pogody.
Jak przygotować się na ewentualne skutki wiru polarnego?
- Śledzić ostrzeżenia meteorologiczne i prognozy długoterminowe.
- Zabezpieczyć dom przed możliwymi skutkami nagłych spadków temperatur.
- Obserwować niebo o zmierzchu i świcie, aby podziwiać obłoki perłowe, które mogą pojawić się nad Polską.
Podsumowanie
Stratosferyczny wir polarny przyniesie ekstremalny spadek temperatury w stratosferze, ale nie wpłynie na pogodę przy powierzchni ziemi. Warto jednak obserwować niebo, ponieważ w marcu w Polsce mogą pojawić się niezwykle rzadkie Polarne Chmury Stratosferyczne, znane ze swojego spektakularnego, tęczowego blasku. Mimo że tym razem unikniemy siarczystych mrozów, warto pamiętać, że zmiany w wirze polarnym mogą w przyszłości wpłynąć na pogodę w Europie.
