Informacja w sprawie
ustawy z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw
Ustawa o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw zakłada przeniesienie ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłaty z gmin do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma to na celu optymalizację procesu przyznawania i obsługi świadczenia wychowawczego, co przełoży się na redukcję kosztów jego obsługi.
W ustawie zostały wprowadzone zmiany w zakresie:
1) zmiany organu właściwego w rozumieniu art. 2 pkt 11 zmienianej ustawy, obsługującego świadczenie wychowawcze z wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze na Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
2) sposobu składania wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez wyłączenie formy papierowego wniosku, składanego bezpośrednio w siedzibie jednostki właściwej bądź za pośrednictwem przesyłki listowej, a pozostawienie wyłącznie możliwości składania wniosku przez systemy teleinformatyczne PUE ZUS, systemy teleinformatyczne banków krajowych i spółdzielczych kas oszczędnościowo‑kredytowych, system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma Informacyjno‑Usługowa Empatia;
3) sposobu prowadzenia postepowań w sprawie świadczenia wychowawczego ‑ postępowanie w sprawie o świadczenie wychowawcze będzie prowadzone wyłącznie elektronicznie (pisma, informacje i decyzje będą przekazywane stronie postępowania wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem profilu informacyjnym PUE ZUS );
4) sposobu wypłaty świadczenia wychowawczego przez rezygnację z wypłat w formie gotówkowej i przekazem pocztowym na rzecz wypłat w formie bezgotówkowej na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego;
5) uregulowania prawa do świadczeń wychowawczych na dzieci umieszczone w pieczy zastępczej w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Obecnie rozwiązania w tym zakresie zawarte są w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
6) skrócenia terminu na ustalenie i dochodzenie nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych z 10 lat do 2 lat.
W celu umożliwienie osobom „wykluczonym cyfrowo” składania wniosków o świadczenie w formie elektronicznej w ustawie wprowadzono przepisy na podstawie, których Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany do zapewnienia w swojej siedzibie, oddziale lub innej wyznaczonej jednostce organizacyjnej dostępu do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, wnoszenie innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego oraz odbiór decyzji, informacji, postanowień, zawiadomień, wezwań, zaświadczeń i innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego, a także do zapewnienia pomocy przy wnoszeniu i odbiorze tych dokumentów. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie zawartego porozumienia, będzie mógł zapewnić dostęp do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz zapewnić pomoc przy wnoszeniu tych dokumentów w miejscu innym niż siedziba, oddział lub wyznaczona jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zawarte w ustawie zmiany w innych ustawach mają na celu dostosowanie ich brzmienia, w związku ze zmianą organu wskazanego do obsługi, przyznawania i wypłaty świadczenia wychowawczego.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. z wyjątkiem przepisów mających na celu dostosowanie się Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do nowych obowiązków nałożonych ustawą, które wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.